Dom Spotkań z Historią i Ośrodek KARTA przez dwa tygodnie od 15 do 28 września prowadzić będą cykl imprez Wrzesień 1939 – kres Niepodległej związanych z rocznicą agresji na Polskę. Zapraszamy na skwer u zbiegu ulic Karowej i Krakowskiego Przedmieścia, gdzie w specjalnie zaaranżowanym namiocie odbędą się wszystkie imprezy.

 

W programie: spotkania z historykami i świadkami historii, pokazy filmów archiwalnych z lat 30. i z okresu II wojny, zajęcia edukacyjne dla młodzieży szkół ponadpodstawowych, wystawa fotograficzna Lato–jesień 1939, multimedialna wersja wystawy Oblicza totalitaryzmu, nagrania dźwiękowe Historii Mówionej o wrześniu 1939.

 

Ponadto codziennie zapraszamy  na spotkania z koordynatorami programów: Historia Mówiona, Indeks Represjonowanych, Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką, prowadzonych przez Ośrodek KARTA.

 

Przez cały czas gromadzić będziemy świadectwa i pamiątki związane z XX wiekiem – w ramach działającego w KARCIE Pogotowia Archiwalnego (warszawiacy mogą przekazać swoje zbiory oraz zgłosić zagrożoną XX-wieczną dokumentację).

 

W księgarni historycznej Domu Spotkań z Historią i Ośrodka KARTA będą do nabycia książki i czasopisma z dziedziny historii XX wieku (około 300 tytułów).

Na wszystkie imprezy: WSTĘP WOLNY.

 

Poniżej szczegółowy program.

Wrzesień 1939 – kres Niepodległej
Spotkania z historią
Namiot na skwerze u zbiegu Karowej i Krakowskiego Przedmieścia

15 września • sobota • Ostatnie lato wolności, część 1

12.00–13.30 • Wrzesień 1939 – kres Niepodległej spotkanie z historykiem i reżyserem Zbigniewem Wawerem oraz pokaz materiałów filmowych z Warszawy lat 30. i początku okupacji.

13.30–16.30 • Pokaz przedwojennych filmów archiwalnych z Warszawy i Kresów Wschodnich oraz polskich, czeskich i niemieckich kronik ukazujących sytuację w Europie Środkowo-Wschodniej tuż przed wybuchem i na początku II wojny światowej.

17.00–18.30 • Ostatnie lato Kresów – spotkanie z Tomaszem
K. Kozłowskim, pokaz ikonografii kresowej
W cyklu „Opowieści z Kresów” Tomasz Kuba Kozłowski przedstawi Kresy Wschodnie RP tuż przed wybuchem II wojny: panoramę Kresów w 1939 roku, kresowe garnizony i Korpus Ochrony Pogranicza, migawki i wspomnienia z ostatniego lata na ziemiach wschodnich i początków tamtego września. Spotkanie ilustrowane będzie unikalną ikonografią z archiwum autora. Chętni będą mogli wziąć udział w miniaukcji kilku oryginalnych pamiątek.

19.00–20.30 • Włóczęgi (1939, 91 min.), reż. Michał Waszyński – film fabularny
Jeden z ostatnich filmów fabularnych zrealizowanych w roku 1939, który wszedł na ekrany polskich kin przed wybuchem II wojny. Historia o Kopciuszku w scenerii przedwojennego Lwowa. Dwaj włóczędzy, Szczepcio i Tońcio, przypadkiem wchodzą w rolę opiekunów osieroconej dziewczyny.

 

16 września • niedziela • Ostatnie lato wolności, część 2

11.30−13.00 • Ta ostatnia niedziela … − spotkanie z Jerzym
S. Majewskim, pokaz fotografii z przedwojennej Warszawy
Varsavianista opowie o Warszawie u schyłku lat 30., która w tym czasie stała się europejską metropolią. Atmosferę miasta tworzyły kawiarnie i kabarety; warszawiacy, mimo zaogniającej się sytuacji politycznej, korzystali z uroków życia.

13.30–16.30 • Z perspektywy wroga − niemieckie i sowieckie materiały filmowe z agresji na Polskę we wrześniu 1939
Filmy z oryginalnym komentarzem, napisy po polsku.

17.00–18.30 • 17 września – utrata nadziei – premierowy pokaz  programu Discovery Historia oraz spotkanie z prof. Wojciechem Materskim
Materiały filmowe związane z rocznicą agresji sowieckiej na Polskę skomentuje prof. Wojciech Materski, badacz historii represji niemieckich.

17–21 września • poniedziałek–piątek

10.00–15.00 • Kres Niepodległej – spotkania edukacyjne z młodzieżą
Warsztaty dla młodzieży szkół ponadpodstawowych związane z wrześniem 1939 i jego konsekwencjami. Zapraszamy po uprzednim zgłoszeniu grupy w Dziale Edukacji DSH (edukacja@dsh.waw.pl, tel. 022 826 51 95).

15.00–18.00 • Pokaz przedwojennych kronik archiwalnych
Przedwojenne filmy archiwalne z Warszawy i Kresów Wschodnich, filmy dokumentalne z września 1939, Z perspektywy wroga − niemieckie i sowieckie materiały filmowe z agresji na Polskę we wrześniu 1939.

22 września • sobota • Okupacja niemiecka

12.00–13.30 • Jak widzieli nas Niemcy – spotkanie z prof. Eugeniuszem Cezarym Królem i prezentacja niemieckich zdjęć z okupowanej stolicy
Prof. Eugeniusz Król opowie o obrazie Polski i Polaków w propagandzie niemieckiej i życiu codziennym w okupowanej Warszawie, ilustrując swoją prezentację materiałami propagandowymi i zdjęciami wykonanymi przez żołnierzy niemieckich.

14.00–17.00 • Pokaz niemieckich kronik z Generalnej Guberni.  Filmy dokumentalne, m.in. Wina Ikara, cz. I w  reż. Marka Drążewskiego
Wina Ikara, cz. I (1998, 55 min.) – film pokazuje postawy środowisk artystycznych i inteligencji polskiej w okresie okupacji.

17.30–19.00 • Stajnia na Salwatorze (1967, 78 min.), reż. Paweł Komorowski – film fabularny
Michał otrzymuje rozkaz wykonania wyroku na swoim przyjacielu, który załamał się w czasie śledztwa prowadzonego przez gestapo, następuje fala aresztowań. Film według scenariusza Jana Józefa Szczepańskiego pokazuje dramatyczne losy i wybory młodych działaczy Podziemia.

23 września • niedziela • Okupacja sowiecka

12.00–13.30 • Planeta Kołyma – spotkanie z Waldemarem Pomaskim, więźniem łagrów Kołymy, i historykiem dr. Małgorzatą Giżejewską inspirowane programem telewizyjnym „Kołyma” (Discovery Historia) – poprowadzi Alicja Wancerz-Gluza
Program, nagrany w 2007 roku (46 min.), nazywa istotę „planety” Kołymy. Na kanwie nagrania – rozmowa z uczestnikami programu.

14.00–16.30 • Pokazy filmów dokumentalnych, m.in. Las katyński (1990, 53 min.) w reż. Marcela Łozińskiego
Las katyński – film o zbrodni dokonanej przez NKWD w Katyniu w 1940 roku.
17.00–18.30 • Wejście do Lwowa — spotkanie z Andriejem Pawłyszynem, historykiem ukraińskim oraz pokaz archiwalnych materiałów propagandowych
Opowieść o sowietyzacji i depolonizacji Lwowa oraz dyskusja z udziałem polskich historyków o sowieckiej propagandzie i metodach działania przedwojennego komunisty na Kresach Wschodnich.
19.00–20.40 • Wszystko, co najważniejsze (1992, 98 min.), reż. Robert Gliński – film fabularny
Ekranizacja autobiograficznej opowieści Oli Watowej, żony słynnego polskiego poety, futurysty. Film zaczyna się przed II wojną światową i opowiada o późniejszych dramatycznych losach  rodziny Watów: zesłaniu w głąb Rosji, powrocie do ojczyzny po zakończeniu wojny i emigracji do Francji.

 

24–27 września • poniedziałek–czwartek

Codziennie:

10.00–15.00 • Kres Niepodległej – spotkania edukacyjne z młodzieżą

15.00–17.00 • Pokaz kronik niemieckich z Generalnej Guberni oraz filmów dokumentalnych dotyczących okupacji niemieckiej i sowieckiej

25 września • wtorek 

17.00–18.30. • W rocznicę krwawego poniedziałku. Naloty na Warszawę we wrześniu 1939 – spotkanie z historykiem prof. Tomaszem Szarotą oraz pokaz archiwalnych kronik Juliena Bryana
Spotkanie z prof. Tomaszem Szarotą w rocznicę największych bombardowań Warszawy, które były bezpośrednią przyczyną podjęcia decyzji o kapitulacji stolicy.

27 września • czwartek

17.00–18.30 • Studium utraty niepodległości – spotkanie wokół Zamojszczyzny Zygmunta Klukowskiego z Agnieszką Knyt – redaktorką i Zbigniewem Gluzą – wydawcą, zorganizowane we współpracy z „Tygodnikiem Powszechnym”
Niewykłe świadectwo Zygmunta Klukowskiego, historyka, regionalisty i lekarza ze Szczebrzeszyna, to studium polskiej niepodległości i przede wszystkim – jej upadku po 1939 roku. Klukowski w swoim dzienniku utrwalał dzień po dniu historię regionu – Zamojszczyzny – który jak w soczewce pokazuje dzieje całego kraju. Redaktorzy z „Tygodnika Powszechnego” oraz Ośrodka KARTA (wydawcy książki), odwołując się do zdjęć archiwalnych, przedstawią fenomen tego wyjątkowego świadectwa.

28 września • piątek

12.00 • Pogotowie Archiwalne — konferencja prasowa Ośrodka KARTA
W spotkaniu podsumowującym działalność Pogotowia Archiwalnego – mającego na celu ratowanie XX-wiecznych dokumentów życia społecznego – uczestniczyć będą inicjatorzy przedsięwzięcia oraz sponsorzy – PZU S.A. oraz DaimlerChrysler. Podczas konferencji przedstawione zostaną wyniki dotychczasowej działalności Pogotowia.

13.00–16.00 • Pokazy filmów dokumentalnych dotyczących obrony i upadku Warszawy w rocznicę kapitulacji stolicy 28 września

17.00–18.30 • Gdziekolwiek jesteś panie prezydencie (1978, 87 min.), reż. Andrzej Trzos-Rastawiecki – film fabularny
Film przedstawia dramatyczne losy obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku i bohaterski czyn Prezydenta Miasta Stołecznego, Stefana Starzyńskiego. Tytuł filmu jest cytatem z przemówienia radiowego Starzyńskiego, który nie porzucił Warszawy wbrew nakazom ewakuacyjnym ówczesnego Rządu Polskiego.