W środę 15 grudnia 2010 r., przedsiębiorcy z dwóch izb gospodarczych podpisali i wysłali apel do Ministerstwa Finansów i Parlamentu o pilne zmiany w przepisach. Dzięki wypracowanym przez nich rozwiązaniom można uniknąć gigantycznych strat ponoszonych przez Skarb Państwa na oszustwach podatkowych związanych z handlem złomem. Co roku Polska traci na nich do 10 miliardów złotych.

Teraz jako osamotnione w Europie państwo bez zabezpieczenia stajemy się mekką dla oszustów i narażamy na jeszcze większe ryzyko. Dwie branżowe izby gospodarcze ogłosiły apel do Ministerstwa Finansów i Parlamentu o pilne zmiany w przepisach.

Szara strefa handlujących złomem w Polsce ma się szczególnie dobrze. – Nieuczciwe firmy przyciąga dostępność złomu, jego wysoka wartość i nieszczelność systemu podatkowego – tłumaczy Kazimierz Poznański, prezes Izby Gospodarczej Metali Nieżelaznych i Recyklingu. Ofiarą pada skarb państwa lub rzetelni przedsiębiorcy .

- Z nieoficjalnych szacunków warszawskich urzędników skarbowych wynika, że szara strefa zarabia na obrocie złomem ok. 10 mld zł rocznie – mówi Tomasz Olkiewicz, radca prawny i współwłaściciel spółki doradztwa podatkowego – Kancelarii MDDP w Warszawie. -  To spora strata dla skarbu państwa, jeśli wziąć pod uwagę, że dotyczy jedynie oszustw w obszarze handlu złomem.

Istniejące w Polsce mechanizmy zapobiegawcze nie są w stanie rozwiązać narastającego problemu patologii złomowej. Organa ścigania prowadzą śledztwa, urzędnicy skarbowi – rozliczne kontrole.

- Te działania nie są w stanie wyeliminować nadużyć podatkowych w nieszczelnym krajowym systemie – twierdzi Kazimierz Poznański. - Ale może to zrobić rozwiązanie systemowe - wprowadzenie do ustawy o podatku od towarów i usług tzw. Mechanizm Revers Charge. Odwrotne obciążanie VATem nakłada obowiązek rozliczania podatku na nabywcę, a nie na sprzedającego. Projekt od 2 lat czeka na akceptację ministerstwa. Co istotne – recepta jest sprawdzona, skutecznie wytrąciła niebezpieczne narzędzie z rąk oszustów w wielu krajach Europy, m. in. na Węgrzech, Litwie, w Austrii, Rumunii, Bułgarii, Słowacji, Hiszpanii, Francji, Słowenii i we Włoszech. Od przyszłego roku będą ją stosować Niemcy, Czesi i Estończycy.

Oznacza to, że szarą strefę wykluczą wszyscy sąsiedzi Polski, którzy prowadzą z nami handel złomem (import z Rosji, Ukrainy i Białorusi jest obarczony zaporowym cłem i przez to nieopłacalny).
– Jako jedyne w regionie państwo bez zabezpieczenia staniemy się mekką dla nieuczciwych firm i narazimy na jeszcze większe straty – mówi Kazimierz Poznański.

15.12.2010 r. w Warszawie izby gospodarcze w imieniu przedsiębiorców ogłosiły apel do Ministerstwa Finansów i Parlamentu o niezwłoczne uchwalenie projektu z 6.12.2010 r. Ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz Ustawy Prawo o miarach.

Apel został podpisany przez dwie branżowe izby:

• Gospodarczą Metali Nieżelaznych i Recyklingu z siedzibą w Katowicach
• Przemysłowo-Handlową Gospodarki Złomem z siedzibą w Warszawie.

- Działamy nie tylko w imieniu swoich członków i partnerów, ale też w imieniu rzeszy wszystkich uczciwych przedsiębiorców – podkreśla Kazimierz Poznański.

Sposoby na wyłudzenia

Nieuczciwi handlowcy z powodzeniem stosują sprawdzone przez lata mechanizmy. Zawyżają wartość złomu mnożąc zarobki „słupów” na zwrocie wygórowanej stawki podatku. Dokonują fikcyjnych sprzedaży z „pustymi” fakturami, które są dla nich podstawą do wyłudzenia zwrotu podatku. Organizują „transakcje karuzelowe”, w których nieświadomi pośrednicy sprzedają podstawionym firmom wielokrotnie sprowadzany do kraju ten sam towar. „Słupy” znikają, inkasując przedtem wielokrotną wartość VATu.

W czerwcu 2010 r. ABW zatrzymała na Śląsku 7-osobowy gang, który w ciągu kilku miesięcy naraził skarb państwa na stratę ok. 120 mln zł. Fikcyjny obrót złomem oszacowano na ponad pół miliarda zł. 

Prosty BAT na VAT

Mechanizm Reverse Charge (odwrotne obciążanie VATem), to – zdaniem sygnatariuszy apelu - Best Available Technique, czyli najlepsza dostępna technika. W projektowanej zmianie systemu podatkowego dot. handlu złomem obowiązek rozliczenia podatku od towarów i usług z tytułu dostawy złomu przechodzi na nabywcę, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny. Podatek należny jest jednocześnie podatkiem naliczonym, podlegającym odliczeniu, o ile transakcja ma związek ze sprzedażą opodatkowaną. Fizycznie podatek VAT płaci odbiorca końcowy – huta, przetwórca bądź sprzedawca, który eksportuje złom. 

Rozwiązanie to znane jest Ministerstwu Finansów od dwóch lat. Pierwszy projekt zmiany Ustawy o podatku od towarów i usług z zapisanym rozwiązaniem pojawił się w resorcie finansów w lipcu ubiegłego roku. Wydawało się, więc, że ten sprawdzony w innych krajach mechanizm znajdzie swój szybki i pozytywny finał w Parlamencie. Tak się do dzisiaj nie stało, choć w międzyczasie doczekaliśmy się już pięciu edycji zmian projektowanej nowelizacji ustawy, wciąż będących w dyspozycji Rządu (aktualnie w uzgodnieniach międzyresortowych).