Może zaproponować udział w jakichś akcjach związanych ze Świętem? Może odrobina refleksji? A może opis tego, co się zdarzyło z tej okazji? Każdy z tych wariantów ma swoje plusy i minusy. Zatem… spróbuję połączyć je.
Maska ze zbiorów
Małgorzaty Karoliny i Zachariasza
Międzynarodowy Dzień Teatru obrósł w pewne tradycje. Pierwsza z nich – to nieprzypadkowa data. Właśnie 27 marca, w 1957 roku, w Paryżu otwarto Teatr Narodów – pierwsze po II wojnie światowej miejsce spotkań teatrów „z obu stron żelaznej kurtyny, nomen omen” (Jan Niemaszek, „Będzie Was straszyć duch Siemaszkowej”, „Super Nowości nr 58/25-03-2014; cyt. za www.e-teatr.pl). Pięć lata później, w celu upamiętnienia tego wydarzenia, obchodzono Międzynarodowy Dzień Teatru. Co ciekawe, w roku 1973 w Polsce obchodzono Dzień Teatru też dwudziestego siódmego, ale … maja. Przyczynkiem ku temu stała się chęć ujednolicenia zasad organizowania centralnych obchodów świąt branżowych. Na szczęście, rok później Rada Ministrów wycofała się z tego pomysłu i przywrócono w naszym kraju taki sam termin, jaki został przyjęty przez Międzynarodowy Instytut Teatralny ITI (International Theatre Institute).
Tradycją stało się również orędzie przygotowywane – pod auspicjami ITI - przez wybitnego człowieka teatru i rozsyłane po całym świecie. Autorem pierwszego orędzia, opublikowanego w 1962 roku, był Jean Cocteau. W 2014 roku przygotował je Brett Bailey – południowoafrykański dramatopisarz, reżyser i performer. Polski Ośrodek ITI również przygotowuje orędzie z okazji święta. Tym razem jego autorem jest Prezes Związku Artystów Scen Polskich, Olgierd Łukaszewicz.
Tak się złożyło, że tuż przed Dniem Teatru ten Wybitny Aktor obchodził 45-lecie pracy artystycznej. Z tej okazji wystąpił w spektaklu „Polacy”, który miałem przyjemność oglądać 26 marca 2014 roku w warszawskim Teatrze Polskim. Spektakl jest zapisem fragmentów „Dzienników” Witolda Gombrowicza oraz tekstów homilii i publicznych wystąpień kardynała Stefana Wyszyńskiego. Obu autorów dzieliło wiele, łączyły ich jednak „polskocentryczność” oraz wielkimi patriotyzm. Mimo, że przedstawiona w spektaklu rozmowa „kapłana i błazna” nigdy nie odbyła się w rzeczywistości, ich wypowiedzi miały wiele wspólnych akcentów. Znakomicie uchwycili to autor scenariusza Rafał Kosewski oraz reżyser Gabriel Gietzky. Olgierd Łukaszewicz stał się niemal etatowym odtwórcą roli Prymasa Tysiąclecia (widzowie Teatru Telewizji pamiętają zapewne Scenę Faktu pt. „Prymas w Komańczy”) i wyraźnie widać, że odpowiada mu ta rola. Równie dobrze wypadł Radosław Krzyżowski w roli Witolda.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru większość warszawskich scen bierze udział w akcji „Dotknij Teatru”, której inicjatorem była grupa łódzkich artystów i animatorów kultury. Po raz pierwszy zorganizowano ją w 2010 roku właśnie w Łodzi, zaś dwa lata później, dzięki współpracy z Instytutem Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego, akcja rozszerzyła się na obszar całego kraju. W 2014 roku akcja „Dotknij Teatru” została zaplanowana między 27 marca a 6 kwietnia. Każdy internauta może znaleźć szczegółowy program przygotowywany przez poszczególne teatry. Pozwolę sobie na omówienie kilku propozycji.
Teatr Powszechny oddaje widzom do dyspozycji dwie sceny. Na jednej z nich szkolne grupy teatralne będą prezentować swoje spektakle, a na drugiej – po otwartym czytaniu tekstu Hanocha Levina „Jakobi i Leidental” – grupa widzów przygotuje i przedstawi własną inscenizację dramatu. Będzie można obejrzeć ją o północy na Scenie Małej.
Teatr Baj zaprezentuje spektakl „Emil z Lönnebergi”, a 29 marca zorganizuje warsztaty animacji dla dorosłych. Natomiast 6 kwietnia odbędzie się w nim spotkanie pod hasłem „TEATR PRZEDMIOTU I WYOBRAŹNI”.
TR Warszawa zaprasza na „próby przed premierą”, czyli warsztaty, podczas których uczestnicy będą tworzyć teatralne wersje fragmentów filmu „Opening Night” Johna Cassavetesa.
W Teatrze Żydowskim będzie można zobaczyć kulisy teatru i nauczyć się tańca żydowskiego, zaś wieczorem wysłuchać wykładu prof. Anny Kuligowskiej-Korzeniewskiej „Teatr żydowski. Od zabaw purimowych do scen literacko-artystycznych”.
Wspomniany Teatr Polski zaprasza na spotkanie ze swoim dyrektorem, Andrzejem Sewerynem, organizowane w piątek, 28.03., w Auli Uniwersytetu Warszawskiego. Nadal jestem pod wrażeniem ubiegłorocznego orędzia Pana Andrzeja i widzę konsekwentną realizację zapowiedzianego w nim repertuaru klasycznego. Spotkanie zostało zapowiedziane hasłem „Koniec i bomba, a kto klasyki nie zna ten trąba”, będącym parafrazą słynnego gombrowiczowskiego „Koniec i bomba, a kto czytał ten trąba”.
Właśnie Witold Gombrowicz, a raczej jego „Operetka”, będzie jednym z elementów akcji „Dotknij Teatru” w Teatrze IMKA: 5 kwietnia odbędzie się premiera tego spektaklu. Prywatny teatr Tomasza Karolaka jest laureatem Nagrody Publiczności WDECHY 2013, przyznanej za cykl „POLSKA W IMCE. NIECODZIENNY FESTIWAL TEATRALNY”. Sądzę, że przy okazji drugiej edycji znakomitego Festiwalu będę miał jeszcze okazję pisać o Teatrze IMKA, zatem na razie poprzestanę na tym.
To tylko niektóre przedsięwzięcia warszawskich teatrów, organizowane z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru.. Zachęcam do udziału w nich. Zatem… do zobaczenia!