• Czwartek, 24 kwietnia 2008,
• godz. 19.00
• ul. Próżna 8
• wstęp wolny
  
  
  
  

62 koncert z cyklu:

 

• Muzyczne Forum Młodych

 
 

Wykonawcy:

 

• Magdalena Rucińska – sopran
• Katarzyna Otczyk – mezzosopran
• Katarzyna Pawłowska – mezzosopran
• Tomasz Piętak – baryton
• Lech Napierała – fortepian
• Andrzej Flis – saksofon
• Marcin Rudziński – fortepian
• Magda Strychała – skrzypce
• Marta Oyrzanowska –  skrzypce
• Aleksandra Demowska – altówka
• Anna Markiewicz - wiolonczela  
• Anna Kaczmarek - skrzypce
• Ewa Wacławczyk - skrzypce
• Agnieszka Smyk - altówka
• Magdalena Bojanowicz – wiolonczela

 

W programie:

 

• „Rapsodia Słowiańska” na saksofon i fortepian, 3. kwartet smyczkowy,
• „Wariacje i fuga podwójna na temat Schönberga” na kwartet smyczkowy
• 3 pieśni na głos średni i trio smyczkowe(1943), wybór pieśni na głos i fortepian

 

 

 

Viktor Ullmann

 

urodził się 1.01.1898 w Cieszynie.

 

 

 

Po I Wojnie Światowej, podczas której dosłużył się stopnia podporucznika cesarskiej armii austriackiej, studiował prawo na Uniwersytecie Wiedeńskim, oraz uczęszczał na seminaria kompozytorskie prowadzone przez Arnolda Schönberga.

W maju 1919 Ullmann opuścił Austrię i przeprowadził się do Pragi. Jego mentorem i pedagogiem był Alexander von  Zemlinsky, dyrektor Nowego Teatru Niemieckiego, w którym Ullmann pracował do 1927 roku na stanowisku dyrygenta. Równolegle, przez dwa sezony kierował operą w Ústi nad Łabą. Pierwsze liczące się kompozycje Ullmanna pochodzą z roku  1923. Na początku lat trzydziestych kompozytor pracował jako dyrygent w Zurychu, a następnie przebywał w Stuttgarcie, gdzie prowadził księgarnię specjalizującą się w tematyce antropozoficznej. W roku 1934 za Wariacje Schönbergowskie Op.3b otrzymał Nagrodę Emila Hertzki’ego - byłego dyrektora i założyciela wydawnictwa Universal Edition w Wiedniu.

 

Dojście Hitlera do władzy było powodem pośpiesznego powrotu do Pragi. Ullmann poświęcił się odtąd przede wszystkim komponowaniu. W latach 1935 – 37 współpracował blisko z Aloisem Hábą, rozwijając zainteresowanie techniką ćwierćtonową.

 

8.09.1942 wraz z żoną Elisabeth, Ullmann wywieziony został do Terezina.

Do tego czasu stworzył 41 opusów i zaliczał się do grupy czołowych kompozytorów. Większość utworów przedwojennych zaginęła. Uratowało się zaledwie 13 kompozycji, przechowywanych w czasie wojny przez jednego z przyjaciół.

 

Viktor Ullmann należał w Terezinie do najaktywniejszych artystów. Komponował, brał czynny udział w realizacji projektów w ramach tzw. Organizacji Wolnego Czasu (Freizeitgestaltung), oraz w pracach Collegium musicum – Studio nowej muzyki. Pisał recenzje z odbywających się w obozie koncertów, występował jako akompaniator.

 

Utwory, które wykonane zostaną podczas dzisiejszego wieczoru powstały w getcie Terezin. Opera Cesarz Atlantydy to wyraźna aluzja do wszelkiej formy tyranii a postać Śmierci tak dalece skojarzyła się cenzurze SS z osobą Hitlera, że nie dopuszczono do prezentacji dzieła na terenie obozu.

 

Viktor Ullmann jest autorem siedmiu sonat fortepianowych. Powstawały one w latach 1936 – 44 i należą z pewnością do najwybitniejszych utworów tego gatunku w muzyce 20-go wieku. W Sonacie fortepianowej nr. 7 szczególną uwagę zwraca ostatnia część: kompozytor cytuje w niej pieśń hebrajską, a następnie wykorzystując podobieństwo melodyczne wprowadza motyw znanej czeskiej pieśni patriotycznej. W manuskrypcie Sonaty odnaleziono po wojnie oznaczenia instrumentów orkiestrowych, co sugeruje, że kompozytor planował utwór zinstrumentować i nadać mu formę symfonii.

 

 Kwartet smyczkowy nr 3 napisał Ullmann dla muzyków współwięźniów w Terezinie. Ta nastrojowa, pełna liryzmu i melancholii kompozycja posiada budowę czteroczęściową. Jednakże życzeniem kompozytora było wykonywanie utworu, w miarę możliwości, bez przerw.

 

Pieśń o miłości i śmierci... to ostatni utwór, jaki Ullmann napisał w Terezinie. Dzieło, podobnie jak Sonata fortepianowa, pomyślane było jako utwór orkiestrowy. Do instrumentacji jednak nie doszło.18.10.1944 roku Viktor Ullmann i jego żona zostali zamordowani w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu.