Początek XX wieku
Kolarski wyścig kobiet na Młocinach
Fot. NN, zbiory Ośrodka Karta,
udostępniło Warszawskie Towarzystwo Cyklistów

Wystawa opowiada o tym, jak rower z ekskluzywnego wynalazku stał się nierozerwalną częścią miejskiego i wiejskiego krajobrazu.  Na ponad dwudziestu wielkoformatowych planszach eksponowanych jest kilkadziesiąt zdjęć pochodzących z okresu od 2 połowy XIX wieku po rok 1989, reprodukowanych wraz z rysunkami oraz opisami zaczerpniętymi z czasopism tematycznych (np. „Cyklista”, „Przegląd Sportowy”) i okolicznościowych broszur. 

Polska pod zaborem rosyjskim, 1889
Członkowie Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów na wycieczce do Ojcowa.
Fot. Warszawskie Towarzystwo Cyklistów / Ośrodek KARTA.

Istotą ekspozycji jest pokazanie historii sportu rowerowego z różnych perspektyw; zmieniających się na przestrzeni ponad stu lat kształtów i ról oraz zastosowań roweru. To z jednej strony prezentacja różnorakich odmian i „mutacji” tego urządzenia – od zabawnego bicykla czy welocypedu, poprzez wersje towarzyskie, a także bezprecedensowe: rower-samolot, trycykl (rower-drukarnia uliczna); z drugiej strony pokazanie sylwetek jego użytkowników – mistrzów (m.in. Feliks Więcek – zwycięzca Pierwszego Wyścigu Dookoła Polski, Feliks Rawski - Mistrz Jazdy Królestwa Polskiego) i sympatyków, a także popularnych miejsc do uprawiania tego sportu (np. tor wyścigowy na Dynasach). 

Polska pod zaborem rosyjskim, 1913
Feliks Rawski – Mistrz Jazdy Królestwa Polskiego
Fot. Warszawskie Towarzystwo Cyklistów i Ośrodek KARTA.jpg

Wynalazki rowerowe, historie mistrzów i miłośników kolarstwa, najważniejsze wyścigi, wycieczki krajoznawcze i dalekie podróże – to tylko niektóre z tematów prezentowanych fotografii.  Opowieść uzupełniają teksty źródłowe z epoki, które w humorystyczny sposób oddają jej atmosferę.

Warszawa, 1907.
Zawodnicy wyścigów kolarskich za prowadzeniem motoru na Dynasach - lider Leonard Piotrowski i sztajer Henryk Weiss.
Fot. Warszawskie Towarzystwo Cyklistów i Ośrodek KARTA.

„Bodajbyśmy doczekali w zdrowiu: tak tanich rowerów, ażeby nawet najskromniejszy pracownik mógł zdobyć się na kupno tej szacownej machiny. (...)  Takich stosunków, ażeby zarówno chłop, jak i mały mieszczanin, zobaczywszy na swoim terytorium cyklistę, witał go z radością, jako człowieka, który zawsze przywozi otuchę, a niekiedy dobrą radę w codziennych kłopotach" – życzył Polakom Bolesław Prus w 1898 roku.  Warto sprawdzić, czy spełniło się marzenie pisarza, oglądając wystawę Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów, Ośrodka KARTA i Domu Spotkań z Historią.
 

Warszawa, 1948
Uczestnicy VII Wyścigu Tour de Pologne (od lewej) Bolesław Napierała, Lucjan Pietraszewski, Henryk Czyż, Władysław Wandor oraz Roman Bukowski.
Fot. Warszawskie Towarzystwo Cyklistów i Ośrodek KARTA

Prezentowane zdjęcia pochodzą m.in. z archiwum Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów.  Część z nich została opublikowana w wydanym w 2010 roku staraniem Ośrodka KARTA, przy współudziale Domu Spotkań z Historią, albumie fotograficznym Cykliści w serii „Historie obrazkowe”.