Ta książka jest dedykowana nie tylko miłośnikom motoryzacji. Ci, którzy za nią nie przepadają również wciągną się w opowieść, jaką toczy Tomasz na jej 460 kartach.
Ogrom zdjęć, przytaczanych cytatów z prasy motoryzacyjnej, rozmowy z motoryzacyjnymi ekspertami, cytaty ze ściśle tajnych notatek jedynych słusznych sprzedawców samochodów w PRL-u.
Właściwie to tylko pierwsza część książki, pod tytułem "Od autora" zasilona jest jednym zdjęciem.
To zdjęcie dwóch Szczerbickich: autora i jego syna.
Dalej już moc fotografii pojazdów, ludzi i sytuacji, ilustrujących rozwój polskiej motoryzacji za PRL-u.

Czasy opisywane przez autora rozpoczęły się tuż po II Wojnie Światowej.
Czym był samochód w 1945? Ilustruje to poniższy obrazek.

Książkę tą właściwie powinno się czytać z podpartą brodą.
Tak często "szczęka opada", gdy poznaje się choćby tajniki sprzedaży samochodów za PRL-u.
Starszym czytelnikom przypomni to walkę o wymarzony samochód, a młodszym przybliży tajniki zarabiania na obywatelach przez ludowe państwo.

Warto zacytować takie notatki Banku Polska Kasa Opieki (sic!)
(W książce jest ich dużo więcej)

•  z roku 1961:
  
  
  Motoimport zakupił 5 samochodów Fiat 1100 w cenie 1085$ - ustalono cenę sprzedaży 2200$. Klienci banku chcą kupić 2 samochody Fiat 1800 z silnikiem 2100 w cenie zakupu 1989$ przy zastosowaniu 95% zysku "eksport wewnętrzny" powinien wynieść 3880$, ustalono cenę 4000$.
  
  
  
• z 13.04.1962 r
  
  
  Sprzedaż w latach 1961 do kwietnia 1962 wyniosła 1200 sztuk ogółem, w tym 339 sztuk z krajów kapitalistycznych (kk) - średni zysk na samochodzie z kk 100%, wyjątek stanowił jeden Mercedes 220S, na nim było tylko 60% zysku. Na samochodach z krajów demokracji ludowej zysk wynosił: Wołga - 28,2%, Moskwicz - 46,3%, Skoda Octavia - 64,7%, Wartburg - 35,1%.
  
  
• z 28.05.1962 r.
  
  
  Nadeszły zestawy części zamiennych do samochodów Triumph Herald - cena zakupu 15,95$ - cena eksportu wewnętrznego - 40$

Samochody były również sprzedawane przez przez Państwowe Przedsiębiorstwo Motozbyt, którego punkt sprzedaży został uwieczniony na poniższym zdjęciu.

Centrala Handlowa Przemysłu Motoryzacyjnego
MOTOZBYT
(rok 1949)

A jak to było z seryjną produkcją samochodów w żerańskiej FSO?

Warszawa M20

Rozmowy z Fiatem były prowadzone już od 1946 roku. Za licencję mieliśmy płacić barterem (m.in. węgiel, żywność). Jednak decyzją Иосифa Виссарионовичa Джугашвилeгo (ksywa bandycka "Stalin" - kopyrajt Krzysztofa Pawlaka) "podarowano" Polsce licencję techniczną i tłoczniki wraz z oprzyrządowaniem dla produkcji samochodu GAZ M20 Pobieda.
Podarek kosztował Polskę (czyli polskich podatników) 380 ówczesnych milionów złotych.
Tak właśnie rozpoczęła się historia kultowych dziś samochodów Warszawa.

A co w środku?

RAJD PRZEZ PRL

Zaczyna się w 1945 roku i trwa do 1989.

W tym rozdziale, nie tylko z dokumentów bankowych, czytelnik dowie się jak wyglądał eksport wewnętrzny. Dziś aż nie chce się w to wierzyć.

SAMOCHODY AMERYKAŃSKIE.

Jeździło ich trochę po polskich drogach, uwielbiała je także ówczesna władza.

Bolesław Bierut w samochodzie produkcji znienawidzonego przemysłu amerykańskich wyzyskiwaczy kapitalistycznych.

PROTOTYPY KRAJOWE

Prototyp samochodu Warszawa 210

Ech, konstruktorów mieliśmy niesłychanie kreatywnych.
Autor opisuje wojskową terenówkę na bazie Malucha, super sportowego Poloneza o nazwie "Stratopolonez", pokazuje Alfę, Deltę, Wartę, Syrenę Mikrobus, Meduzę czy mikrosamochód Fafik, Ogara, Warsa czy Beskida.

Pojawia się nawet Syrena amfibia - wyrób prywatny.

Testy prototypów na torze FSO:
Syreny Sport i Syreny Mikrobus

SYRENA

"Królową polskich szos" nazywano ten samochód produkowany najpierw w Warszawie a następnie w Bielsko-Białej. A ileż było z nią kłopotów?

Syrena 100 przed uruchomieniem produkscji

POZOSTAŁE MARKI

znajdziemy tu:

• Alfa Romeo
• BMW
• Citroen
  Dacia
• Mikrus
• Nysa, Żuk, Tarpan
• Mercedes-Benz
• IFA, Trabant, Wartburg
• samochody brytyjskie
  - Hilman,
  - Humber,
  - Sunbeam-Talbot,
  - Land Rover,
  - Triumph,
  - Vauxhall
• Samochody radzieckie
  średniej klasy
  - Moskwicz,
  - Zaporożec,
  - Łada (Żiguli)
  Samochody GAZ (tu m.in. Gaziki, Wołgi, Czajki
  Samochody ZIS i ZIL (to nie tylko ciężarówki) czyli pochodzące z fabryk Zawod Inieni Stalina oraz Zawod Imieni Lichaczowa
• Renault
• Simca
• Skoda
• Zastawa
• Fiat
• Polskie Fiaty:
  - 125p,
  - 126p,
  - 127p,
  - 128p,
  - 131p,
  - Monte Carlo,
  - Akropolis,
  - no i oczywiście Polonez.
• Warszawa !
  Pierwszy (zmontowany z części radzieckich) zjechał z taśmy montażowej 6 XI 1951 roku.

Warszawa 200

SAMOCHODY PRL-OWSKIEGO MISZMASZU.

Czyli różne i różniaste.

• Aro
• Mini,
• BSU
• Opel,
• Peugeot,
• Honda,
• Seat,
• Tatra,
• UAZ,
• Volkswagen,
• Volvo,
• Daihatsu,
• Ssangyong,

Rok 1968, Politechnika Warszawska.
Czas strajków.
Zdjęcie jest szczególnie wartościowe, bo pokazuje samochody PRL-u oraz historyczny czas strajków.

ROZMAITOŚCI

A tu giełdy samochodowe i ogłoszenia w PRL-u.
Bardzo ciekawy rozdział, gdzie można poznać lub przypomnieć sobie ceny na niektóre samochody.

Tu też samochody importowane prywatnie.

Kim trzeba było być by sprowadzić sobie samochód z zagranicy? No niekoniecznie aparatczykiem, czy wysokim urzędnikiem państrwowym, ci mieli samochody z przysdizału. Wystarczyło być... marynarzem.

Międzynarodowe Targi Poznańskie.
Ta historia sięga lat 20 zeszłego wieku. Szkoda, że to już przeszłość.

Ekskluzywne ciekawostki PRL-u

• Maybach,
• LUX,
• Cadillac,
• Jaguar,
• Lancia,
• Porshe,

No proszę, proszę.
Za komuny Maybachem jeździł m.in. nikt inny jak Bolesław Bierut i nie tylko. Były również w "zasobach prywatnych".

Tomasz Szczerbicki napisał tą książkę z precyzją i swadą znaną nam już z książki "Harley mój kumpel" .
Jego motoryzacyjne pióro jest lekkie i dokładne, a o za tym idzie bardzo ciekawe.
Książka ta to właściwie album.
Szyte strony wydane są na kredowym papierze, oprawa jest twarda i w obwolucie, a całość waży ponad kilogram :).

Wszystkie zdjęcia pochodzą z opisywanej książki. 

Polecamy młodym i starszym czytelnikom.

Zobacz stronę Tomasza Szczerbickiego!