Początki piłki nożnej w Warszawie
 

Pierwsze mecze pomiędzy warszawskimi zespołami datuje się na rok 1908, kiedy to grały ze sobą drużyny szkolne. Pierwszy warszawski klub sportowy, posiadający sekcję piłkarską - Polonia powstał w 1911 roku (sekcja piłkarska w 1912 roku). Kolejne lata to powstawanie kolejnych drużyn piłkarskich. Tak oto swoją działalność rozpoczęły m.in.: przyuczelniane AZS-y, Syrena, Slavia, Wisła, czy Pogoń.
 

Jednym z pierwszych, udokumentowanych spotkań pomiędzy dwoma zespołami warszawskimi był rozegrany w Parku Agricola 3 czerwca 1912 roku mecz Polonii i Korony, w którym "Czarne Koszule" wygrały 6:3. Do 1920 roku tylko te dwa kluby miały możliwość gry o mistrzostwo piłkarskie Warszawy.
 

W 1921 roku powstaje Warszawski Okręgowy Związek Piłki Nożnej. Pierwszymi członkami tej organizacji były warszawskie: Polonia, Korona, Warszawianka (jeszcze jako druga drużyna Polonii), AZS Warszawa, Makabi i Warszawski Klub Sportowy/Warszawskie Koło Sportowe. Dopiero rok później do grona stołecznych drużyn piłkarskich dołączyła Legia.

Mecze Polonii z Legią

Pierwszym meczem "o punkty" było spotkanie rozegrane 10 lipca 1921 roku. Na własnym stadionie, Legia przegrała z Polonią aż 0:8. W rozegranym siedem dni później meczu ponownie lepsza była Polonia, tym razem wygrywając 5:0.
Do 1927 roku, w warszawskich rozgrywkach Klasy "A", oba zespoły zagrały łącznie 10 spotkań: 7 wygrały "Czarne Koszule", 2 - Legia, raz natomiast padł remis.
W 1927 roku Polonia i Legia (wraz z Warszawianką) weszły do ligi krajowej. Do momentu spadku Legii z ligi po rozgrywkach 1935 roku rozegrano 16 spotkań: po 6 razy wygrywały Legia bądź Polonia, 4 razy notowano remis. Jednocześnie oba kluby rywalizowały w rozgrywkach okręgowych Klasy "A".
 

Po II Wojnie Światowej, w 1946 roku oba zespoły spotkały się w rozgrywkach Klasy "A". W obu meczach Polonia okazała się lepsza. W tym samym roku Polonia, jako pierwszy warszawski zespół sięgnęła po mistrzostwo kraju.
W rozgrywkach narodowych Legia i Polonia spotkały się ponownie w 1948 roku. W latach 1948-1951 (rok spadku Polonii z ligi) w 8 meczach: 3 razy wygrywała Legia, 4 - Polonia, raz był remis.
Od lat 50. mianem Derbów Warszawy określano pojedynki Legii (względnie CWKS-u) z Gwardią.
 

Do I ligi Polonia wróciła przed sezonem 1993/1994. Ostania dekada XX wieku i pierwsza XXI to zdecydowanie lepszy czas dla "Legionistów". Na 24 spotkania derbowe tylko dwa (w mistrzowskim sezonie 1999/2000 i w ostatnim meczu, rozegranym wiosną 2010 roku) Polonia wygrała.

Mecze w Pucharach

Legia i Polonia trafiały też na siebie w rozgrywkach pucharowych. Pierwszy raz w 1951 roku w 1/8 Pucharu Polski. W pierwszym meczu był remis 2:2, w dodatkowym spotkaniu 3:0 wygrała Legia. Rok później w finale tych rozgrywek spotkały się... rezerwy obu zespołów. Lepsza okazała się Polonia. W 1955 roku w ćwierćfinale Legia odegrała się na Polonii i to "Legioniści" awansowali dalej.

Kolejne mecze pucharowe to mecze w Pucharze Ligi. W 2000 roku w finale Polonia wygrała z Legią 1:0, a w 2008 roku w fazie grupowej (dwa mecze) jeden mecz wygrała Legia, drugi zakończył się remisem.

A kto wygra tegoroczne Derby Warszawy? Przekonamy się już za dwa dni.

Statystyka spotkań ligowych i pucharowych*
 
73 mecze: 28 wygranych Legii (19 jako gospodarz, 9 jako gość), 19 remisów, 25 wygranych Polonii (14 jako gospodarz, 11 jako gość)

67 meczy: 27 wygranych Legii (17 jako gospodarz, 10 jako gość), 17 remisów, 23 wygrane Polonii (15 jako gospodarz, 8 jako gość).

* Według różnych źródeł [nie wszystkie mecze są w niektórych źródłach uznawane za oficjalne]

(W opracowaniu oparto się na książce "Historia Piłkarstwa Warszawskiego 1921-1986", wybranych albumach "Historia Polskiej Piłki Nożnej" oraz wybranych numerach tygodnika "Tylko Piłka").