Informujemy o wykładzie Wszechnicy PAN.

Prelegent: prof. Sławomir Jarosz, Instytut Chemii Organicznej PAN

Temat: Chemia Sacharozy, czyli co można zrobić ze zwykłego cukru

Miejsce: 11 czerwca 2008, godz. 17.30, Sala Lustrzana Pałacu Staszica, ul. Nowy Świat 72

Streszczenie wykładu:

Sacharoza – naturalny di-sacharyd składający się z dwóch ‘cegiełek’, glukozy i fruktozy – jest produkowany w skali ok. 150 mln ton rocznie; zdecydowana większość jest wykorzystywana w przemyśle spożywczym. W wielu laboratoriach na świecie trwają prace nad innym ‘zagospodarowaniem’ tego odnawialnego (‘raw material’) substratu. Niewątpliwie najbardziej zaawansowane są prace nad produkcją etanolu i jego zastosowaniem jako bio-paliwo. Inne interesujące i przyszłościowe kierunki badań dotyczą syntezy biodegradowalnych polimerów, środków powierzchniowo czynnych, czy np. substytutów tłuszczu.
Proponowane są również inne rozwiązania, a mianowicie wykorzystanie sacharozy w produkcji tzw. ‘fine chemicals.’ W ciągu ostatnich kilkunastu lat włączyliśmy się w ten właśnie nurt badawczy i zaproponowaliśmy syntezę analogów sacharozy poprzez modyfikacje jej terminalnych pozycji. Możemy uzyskać w zasadzie dowolny modyfikowany dwucukier zawierający szkielet sacharozy.

Bardzo ciekawą grupą związków są etery koronowe (a w zasadzie ich analogi) zawierające szkielet sacharozy w cząsteczce. Te chiralne receptory zupełnie dobrze kompleksują kationy jednowartościowe (Na, K, NH4). Ostatnio wykazaliśmy, że można je stosować do enancjoselektywnego różnicowania chiralnych amin i aminokwasów.