Zenon Waldemar Dudek o „Matce pochłaniającej”:

„Obraz matki należy do centralnych pierwotnych obrazów (archetypów) manifestujących się od zarania dziejów w świadomości jednostki i w tradycji kulturowej. Jest wiodącym symbolem opowieści o początku świata i wielkich kataklizmach ludzkości (Maryja w opisach apokalipsy). Matka jest boginią, rodzi ludzi, a nawet bogów. Uczestniczy w narodzinach i jest obecna przy śmierci. Zderzenie tej symboliki spotkamy w obrazie matki pochłaniającej, która rodzi, a zarazem pochłania życie.

Narzędziem matki pochłaniającej jest magia, sianie strachu, kontrola, wywoływanie paraliżu, szantaż. Gdzie jest życie, ruch, rozwój, ona dostrzega śmierć. Wspiera ona konserwatywne, regresywne siły psyche i tradycji, które utrudniają lub wręcz uniemożliwiają ukształtowanie dojrzałej, samodzielnej jednostki, którą łatwiej kontrolować, kiedy jest bezradna, zależna i nieszczęśliwa.

Idee matki pochłaniającej są powszechne w utopijnych rewolucjach społecznych i religijnych, działających w imię macierzyńskiego dobra, które realizowały bezwzględny, totalitarny sposób. Nowy porządek dobra (raj) w duchu matki pochłaniającej wprowadza się pod przymusem, czyniąc zło i siejąc piekło (rewolucja francuska, komunizm, rewolucja kulturalna w Chinach, wojenne metody rozpowszechniania chrześcijaństwa w Europie czy Ameryce, inkwizycja, islamski dżihad, radykalna asceza w sektach).

Dzisiejszy Zachód przeżywa kryzys mitu matki.

Przykłady destrukcyjnych skutków pochłaniającego matriarchatu spotykamy np. w psychoterapii (matka nadopiekuńcza, kazirodcza, zraniona, przerażająca, zaborcza, zniewalająca i uśmiercająca dzieci), ale podobne obrazy znamy też z tradycji (Medea, matka Edypa, matka Hamleta i in.)”

Wykład odbędzie się w ramach cyklu „Psychologia Fatum”, który stanowi próbę pokazania związków między psyche a kulturą. Psychologiczna rekonstrukcja historii, wierzeń, symboli, mitów, rytuałów świeckich i religijnych pozwala lepiej zrozumieć, dlaczego człowiek jest istota szczególną, zdolną naśladować samego Stwórcę w aktach twórczych (budowa świątyń, zakładanie bibliotek i uniwersytetów, literatura) i zdolną utożsamiać się z demonami, które każą siać zniszczenie i cierpienie (wojny krzyżowe, inkwizycja, masowe mordy ludzi chorych psychicznie, terroryzm).

Zenon Waldemar Dudek

• Psychiatra, kierował oddziałem dziennym terapii schizofrenii, a następnie odziałem dziennym chorób afektywnych (Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie, 1989–1999).
• Asystent dyrektora ds. psychiatrii i ordynator oddziału leczenia nerwic młodzieży (Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji w Zagórzu (1999–2000).
• Kierownik medyczny Centrum Psychoterapii i Rozwoju Indywidualnego (1994–2002).
  
  
• Zajmuje się problemami psychologii głębi, psychologią Junga i inspiracjami jungowskimi w psychoterapii, psychologią marzeń sennych, psychologią kultury.
• W pracy terapeutycznej koncentruje się na głębinowej diagnozie osobowości, terapii kryzysów wieku dojrzewania i przełomu połowy życia.
  
  
• Założyciel i redaktor naczelny kwartalnika ALBO albo. Problemy psychologii i kultury.
• Organizator ogólnopolskich konferencji jungowskich.
• Autor tomu wierszy „Na świat padają gwiazdy, planety, ludzie” (1985).
• W Laboratorium Dramatu jest autorem programu wykładów „Psychologia Fatum” oraz pełni rolę eksperta w spotkaniach z cyklu „Ogród Księgi”.

22 marca 2010,

godzina 19.00

Laboratorium Dramatu,

Olesińska 21

Wstęp wolny