Artykuł Romana Woźniaka opublikowany w biuletynie Barbakan Warszawski w 1974 r.

Barbakan Warszawski
Biuletyn Okręgu Warszawskiego PTTK  Nr 1-2  1974 r 

Wznoszony czynem społecznym ośrodek rekreacyjno-rozrywkowy na Polu Mokotowskim stanie się miejscem wypoczynku dla warszawiaków.

Znajdą się tam baseny, stadiony, miejsca do czynnego i biernego odpoczynku. Ośrodek będzie się rozciągał na obszarze (około 120 ha) między ulicami: Żwirki i Wigury, Wawelską, Waryńskiego i Batorego.

Odpowiada to terenom pierwszego w Polsce i jednego z pierwszych na świecie Lotniska Mokotowskiego

 .

Warto byłoby utrwalić w pamięci pokoleń pamiątkową tablicą to pierwsze polskie lotnisko-miejsce chwalebnych wydarzeń lotnictwa polskiego.

Lotnisko Mokotowskie należało do najwcześniej zorganizowanych. Pierwsze stałe lotnisko wybudowano w 1909 r. w Juvisy pod Paryżem, a Warszawa otrzymała lotnisko już w rok później.

Powstałe w czerwcu 1910 r. Warszawskie Towarzystwo Lotnicze „Aviata” było pierwszą organizacją lotniczą w Polsce i na terenie Pola Mokotowskiego posiadało w dniu otwarcia osiem hangarów i siedem samolotów.

Prowadziło ono żywą działalność organizując loty i szkoląc pilotów. Już 15 VIII 1910 r. polski pilot, Michał Scipio del Campo, dokonał pierwszego 17-minutowego lotu nad Warszawą, startując z Pola Mokotowskiego. W hangarach na Polu Mokotowskim budował swój samolot „Łątka” Czesław Tański, tu też między innymi był budowany pierwszy polski samolot Zbierańskiego i Cywińskiego.

Pole Mokotowskie było w tych latach centrum szkolenia pilotów, mechaników, obserwatorów. Było miejscem projektowania i budowy tak znanych konstrukcji PZL, jak P-7 lub P-11, do czasu przeniesienia Polskich Zakładów Lotniczych na Okęcie.

W 1920 r. Pole Mokotowskie zostało przemianowane na Lotnisko Mokotowskie, w którym I Pułk Lotnictwa miał swoje hangary i koszary.

W rok później na wydzielonym terenie powstała pierwsza stacja lotnictwa cywilnego. W latach następnych cywilny port lotniczy rozbudowywano – powstały hangary, warsztaty i budynek dworcowy. Początek komunikacji lotniczej i pierwszy okres działalności Polskich Linii Lotniczych „LOT” był związany z Lotniskiem Mokotowskim, aż do chwili przeniesienia portu cywilnego w 1934 r. na Okęcie. Tam też zostało przeniesione lotnisko wojskowe, a użytkownikiem Lotniska Mokotowskiego stał się Aeroklub Warszawski.

Z Pola Mokotowskiego startowali najsłynniejsi nasi piloci, zwycięzcy zawodów lotniczych, lub śmiałkowie podejmujący wielkie kilkutysięczne przeloty. Lotnisko to, znane na całym świecie w okresie międzywojennym, było miejscem naszych wielkich sukcesów lotniczych.

Lotnisko Mokotowskie było miejscem sukcesów pilotów polskich w Challenge w 1934 r., kiedy to pierwsze miejsce zajęli piloci J. Bajan i G. Pokrzywka, a drugie – S. Płonczynski i S. Ziętek. Obie załogi startowały na RWD-9. Dwa lata wcześniej F. Żwirko i S. Wigura, zdobywcy pierwszego miejsca na Challengu w Berlinie, wystartowali do swego ostatniego lotu z Lotniska Mokotowskiego. Lotnisko było miejscem startu i lądowania Stanisława Skarżyńskiego „Wielkiego Afrykańczyka” w jego rajdzie afrykańskim w 1931 r

 .

Piękne sukcesy odnoszone przez Burzyńskiego, Hynka, Janika w zawodach balonowych o puchar Gordon-Benetta były także związane z Lotniskiem Mokotowskim.

W czasie obrony Warszawy we wrześniu 1939 r. Pole Mokotowskie było miejscem lądowań i startów samolotów z rozkazami dla walczącej Warszawy, a jednocześnie były to ostatnie dni wykorzystania Pola Mokotowskiego jako lotniska.

Projekt zagospodarowania Pola Mokotowskiego nie przewiduje wznoszenia zabudowań w narożniku ul. Wawelskiej i al. Niepodległości ok. 150 m w kierunku południowym. W miejscu tym stał kiedyś budynek Cywilnej Stacji Lotniczej. Dziś znajdują się tam jeszcze pozostałości płyt betonowych – dawnego miejsca postoju samolotów, gdyż Lotnisko Mokotowskie nie posiadało nigdy betonowego pasa startowego.

Miejsce to najlepiej nadawałoby się do umieszczenia tablicy pamiątkowej. Przy porządkowaniu tego otoczenia wzięliby z pewnością udział ludzie związani z lotnictwem. Byłby to ich czynny wkład do uporządkowania tego rejonu Pola Mokotowskiego.

Apeluję do wszystkich miłośników „polskich skrzydeł”, do redakcji czasopism „Skrzydlata Polska” i „Stolica”, aby wspólnym wysiłkiem przyczynić się do upamiętnienia pierwszego polskiego lotniska i wszystkich polskich bohaterów przestworzy, aby miejsce wypoczynku, jakim stanie się Pole Mokotowskie, miało trwały ślad swej chlubnej przeszłości.

Tablica  pamiątkowa Lotniska Mokotowskiego umieszczona na Polu Mokotowskim w roku 2000

Foto Foma

Źródło Wikipedia

Przeczytaj także artykuł Ryszarda Witkowskiego o historii Pola Mokotowskiego