Instytucje zdrowia publicznego przestrzegają przed groźnymi powikłaniami pogrypowymi ze strony pneumokoków w okresie zwiększonej liczby zachorowań na grypę sezonową oraz A/H1N1v . (Interim guidance for use of 23-valent pneumococcal polysaccharide vaccine during novel influenza A (H1N1) outbreak. CDC. Available at URL. Accessed June 9, 2009.)

Według danych Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS) tylko w grudniu i styczniu na grypę zachorowało ponad 42 tys. mieszkańców woj. mazowieckiego . (Meldunki Epidemiologiczne „Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę w Polsce” za okres od 1 do 31 grudnia 2009 r.; Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Główny Inspektorat Sanitarny)

Jednocześnie, w bieżącym sezonie grypowym w ślad za zwiększoną liczbą hospitalizacji z powodu grypy znacznie wzrosła liczba infekcji pneumokokowych o ciężkim przebiegu . (Questions and Answers: 2009 H1N1 and Pneumococcal Disease in the News, Centers for Disease Control and Prevention)

Aby zwiększyć ochronę przed inwazyjnymi chorobami pneumokokowymi osób powyżej 65. roku życia oraz przewlekle chorych, organizatorzy kampanii „Pneumokoki u dorosłych – zaszczep zdrowe nawyki” przeprowadzą akcję bezpłatnych szczepień przeciw pneumokokom, w czasie której w Warszawie zostanie zaszczepionych 1000 osób dorosłych z grup ryzyka. Akcja pod patronatem Polskiego Towarzystwa Oświaty Zdrowotnej zostanie zrealizowana w dniach 15-19 lutego br. w placówce opieki zdrowotnej przy ul. Bobrowieckej 1 w Warszawie.

Otwarte zapisy na szczepienia prowadzone są pod numerem telefonu 0 801 80 08 08.

„Co roku, w sezonie grypowym, czyli od września do marca, obserwujemy rosnącą liczbę osób hospitalizowanych z powodu pneumokokowych powikłań pogrypowych, a w szczególności zapaleń płuc. Wirus grypy uszkadza błonę śluzową, w którą znacznie łatwiej może wniknąć bakteria. Ponadto ogólne osłabienie organizmu podczas tej infekcji wirusowej sprawia, że stajemy się bardziej podatni na wszelkie zakażenia bakteryjne, w tym infekcje pneumokokowe” – powiedział dr Paweł Grzesiowski, kierownik Zakładu Profilaktyki Zakażeń i Zakażeń Szpitalnych Narodowego Instytutu Leków. „Szczególnie narażone na pneumokokowe powikłania pogrypowe są osoby z grup ryzyka, czyli dzieci poniżej 5. roku życia, przewlekle chorzy bez względu na wiek oraz osoby starsze, bez względu na to czy chorują przewlekle” – dodał dr Grzesiowski.
 

Pneumokoki (łac. Streptococcus pneumoniae) to zjadliwe i powszechnie występujące bakterie, które mogą wywoływać takie niebezpieczne choroby, jak: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, posocznica (sepsa), zapalenie płuc z bakteriemią. Ponadto są przyczyną ok. 1,6 mln zgonów rocznie na całym świecie . (Levine i wsp. Lancet, 2006; 367(9526))

Zagrożenie ze strony pneumokoków rośnie w okresie zwiększonej zapadalności na grypę, czyli od grudnia do marca w przypadku klimatu umiarkowanego, w jakim znajduje się Polska, bowiem infekcje wirusowe sprzyjają wtórnym zakażeniom bakteryjnym . (Kozioł-Montewka M., Informator Lekarski, 2008, 9:6-10.)

Według wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zwalczanie pneumokoków powinno być obecnie najważniejszym priorytetem dla instytucji zdrowia publicznego . (WHO. WER, 2003; 78(14))

Wśród pacjentów szczególnie narażonych na ciężki przebieg infekcji pneumokokowej wymienia się osoby powyżej 65. roku życia. To właśnie wśród osób starszych odnotowuje się 32% wszystkich przypadków tej choroby, ale aż 52% wszystkich zgonów . (CDC ABC Surveillance 2006)

Infekcja jest także bardzo groźna dla osób cierpiących na choroby przewlekłe, m.in. układu oddechowego, sercowo-naczyniowego oraz na cukrzycę. Wśród osób z przewlekłymi chorobami poniżej 65. roku życia zapadalność na inwazyjne choroby pneumokokowe jest nawet do pięciu razy wyższa niż w grupie zdrowych dorosłych . (Kyaw i wsp. JID, 2005; 192(3):377-86)

Ze względu na rosnącą oporność pneumokoków na antybiotyki, możliwości leczenia chorób wywołanych przez te bakterie są coraz bardziej ograniczone. W takiej sytuacji coraz ważniejszą rolę odgrywa skuteczna profilaktyka. Najbardziej efektywnym sposobem zapobiegania infekcjom pneumokokowym, w wymiarze indywidualnym, jak też populacyjnym, są szczepienia. Stosowana u dorosłych szczepionka polisacharydowa chroni przed 23 szczepami pneumokoków odpowiadających za blisko 90% zakażeń u dorosłych . (Mordibidity and Mortality Weekly Report, Prevention of Pneumococcal Disease, Recommendation of the ACIP 1997, 46 (RR08), 1-24)

Skuteczność tego rodzaju szczepień potwierdzono u osób starszych na poziomie ok. 75%  (Butler i wsp. JAMA, 1993; 270(15)) oraz 65-84% u osób z chorobami przewlekłymi . (Butler JC et al. Pneumococcal polysaccharide vaccine efficacy. An evaluation of current recommendations. JAMA. 1993;270:1826-31.)

„Szczepienie przeciwko zakażeniom wywoływanym przez pneumokoki jest skutecznym i bezpiecznym sposobem zapobiegania najczęstszemu powikłaniu pogrypowemu, jakim jest zapalenie płuc. Szczepionki zapobiegają inwazyjnym zakażeniom, w przebiegu których bakterie rozsiewane są z krwią do innych narządów, co wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością i ryzykiem poważnych powikłań pochorobowych. Bakteriemia pneumokokowa zwiększa ryzyko śmierci z powodu zapalenia płuc oraz może prowadzić do sepsy i zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych” - powiedział dr hab. n. med. Leszek Szenborn, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii i Chorób Infekcyjnych Dzieci AM we Wrocławiu.

Więcej informacji na temat pneumokoków, zakażeń pneumokokowych i szczepień w grupach ryzyka w dziale Zdrowie