Między 19 marca a 29 kwietnia serdecznie zapraszamyna kolejny, jubileuszowy przegląd kinematografii węgierskiej w Polsce. Mamy nadzieję, że Tydzień Filmu Węgierskiego spotka się z podobnym, gorącym przyjęciem polskich widzów, jak w latach ostatnich.

W ramach 5. Węgierskiej Wiosny Filmowej zaprezentujemy osiem nagrodzonych filmów ostatnich dwóch lat w siedmiu miastach Polski. Wśród filmów znajdą się takie tytuły jak Cudowna Julia nagrodzona Złotym Globem, czy też adaptacja powieści Imrego Kertésza (Literacka Nagroda Nobla, 2003 r.), wyróżniona na najważniejszych festiwalach także i w Polsce.

W Warszawie przegląd odbędzie się w dniach 21-26 kwietnia w kinie Muranów, ul. Gen. Andersa 1.

W latach 60-tych, 70-tych widzowie Polski i Węgier mieli aktualne informacje na temat najnowszych tendencji kinematografii naszych krajów; tysiące młodych Węgrów przyjeżdżało do Polski na przeglądy filmowe, większość Polaków znało nowe filmy węgierskie. Po 1989 roku zainteresowanie kinematografią środkowoeuropejską zmniejszyło się, filmy węgierskie zniknęły z ekranów polskich kin i telewizji. Celem przeglądu filmowego - na wzór wieloletniej tradycji Polskiej Wiosny Filmowej organizowanej w Budapeszcie - ma być nie tylko umożliwienie kinomanom polskim spotkania się z najnowszymi filmami węgierskimi, ale i także przybliżenia obrazu rzeczywistości współczesnych Węgier. Najnowsze międzynarodowe sukcesy filmu węgierskiego, przeglądy organizowane przez Centrum Węgierskie w Krakowie udowodniły, że kinematografia węgierska przeżywa swój renesans także i w Polsce.

FILMY:
----------------------------------------------------------------------

CUDOWNA JULIA
Kanada, USA, Węgry, Wielka Brytania, 2004, 104 minuty

reżyseria: István Szabó
autor: William Somerset Maugham
scenariusz: Ronald Harwood
zdjęcia: Lajos Koltai
obsada: Jeremy Irons, Annette Bening, Shaun Evans

Nagrody: Hollywood (Golden Globe 2005 w kategorii komedia i film muzyczny, najlepsza aktorka), Miedzynarodowy Festiwal Kina Kobiecego w Bordeaux (najlepsza rola kobieca).

Cudowna Julia jest historią o miłości i z niej wywodzącego się szaleństwa, o zamieszaniu za kulisami świata londyńskich teatrów z lat 30-tych. Bohaterką filmu jest piękna i utalentowana Julia Lambert (Annette Bening), cały Londyn leży u jej stóp. Teatr jest dla Julii wszystkim. Nigdy nie przestaje grać, ciągle wciela się w role. Gra nawet wtedy, kiedy będąc szczęśliwą mężatką zakochuje się w dużo młodszym od siebie mężczyźnie i gdy zostaje przez niego porzucona dla debiutantki. Julia nie przerywa gry nawet wówczas, gdy były kochanek szuka jej protekcji dla swojej wybranki …

CZARNA SZCZOTKA
Węgry, Wielka Brytania, 2004, 80 minut

reżyseria: Roland Vranik
scenariusz: Roland Vranik, Gergely Pohárnok
zdjęcia: Gyergely Pohárnok
obsada: Gergely Bánki, Károly Hajduk, Csaba Hernádi, András Réthelyi

Nagrody: Tesaloniki, 2005 (najlepszy reżyser), Annonay 2006 (najlepsza muzka filmowa – Realistic Crew), Budapeszt 2005 (nagroda główna, nagroda dla najlepszego operatora, nagroda dla najlepszego producenta).

Film o niewinnym szaleństwie czterech chłopców. Historia filmu rozfrywa się w jeden dzień. Student teologii Zoli, malarz Döfi, poeta Anti zazwyczaj cichy i nie robiący nic szczególnego Papi, są zmuszeni do znalezienia pracy, bo przecież z czegoś trzeba żyć. Zoli, który od kilku miesięcy pracuje u boku kominiarza pewnego ranka zabiera swych kolegów ze sobą. Czterech pseudo-kominiarzy po zmarnowanym przedpołudniu szuka rozwiązania w żołądku kozy…Czy je znajdą?


ŚCIEŻKI ŚWIATŁA
Węgry, 2005, 89 minut

reżyseria: Attila Mispál
scenariusz: Attila Mispál, Sándor Tar, Emese Babette Solti
zdjęcia: András Nagy
obsada: Annamária Cseh, György Cserhalmi, Mari Törőcsik, Enikő Szilágyi

Nagrody: Budapeszt 2005 (najlepszy debiut reżyserski, najlepsza rola męska, najlepsza rola drugoplanowa, najlepszy producent, nagroda Zlotego Mikorofonu, nagroda Zlotych Nożyczek, główna nagroda Jury Studenckiego).

Co się dzieje, gdy człowiek traci wszystko? Jak żyć bez tego, co było najważniejsze? Film ukazuje toczące się równoległe historie wziętej modelki i złotnika. Ścieżki światła ukazują zejście ich dwojga do „piekieł”. Bieg zdażeń jest podobny i w swoisty sposób na siebie oddziaływuje.

ŻEGNAJ
Węgry, Włochy, Kanada, 2005, 91 minut

reżyseria: József Pacskovszky
scenariusz: József Pacskovszky, Pál Sándor, Francisco Gózon
zdjęcia: Francisco Gózon
obsada: Natalia Szeliversztova, Dmitrij Pavlenko, Marco Bonini, Ferenc Kállai

Nagrody: Budapeszt 2005 (najlepszy scenariusz, najlepsza kobieca rola drugoplanowa)

Akcja rozgrywa się na Ziemi i w Kosmosie. Krótkie epizody starają się dać odpowiedź na podstawowe pytania dotyczące ludzkiego losu. Liryczne, groteskowe, miejscami ironiczne epizody opowiadają historię austronauty i tancerki na linie, starca z obciętym uchem i fryzjerki, czarnoskórej kobiety i mikrobiologa, mordercy i więziennego psychologa…

LOS UTRACONY
Węgry 2005, 140 minut

reżyseria: Lajos Koltai
scenariusz: Imre Kertész
zdjęcia: Gyula Pados
obsada: Marcell Nagy, Áron Dimény, Endre Harkányi, János Bán

Nagrody: Łagów (nagroda główna), Palic (nagroda publiczności, Kopenhaga (nagroda dla najlepszego operatora), Bitola Manaki Brothers (Srebrna Kamera dla operatora), Molodist Kijów (najlepszy aktor, specjalna nagoda dla reżysera, nagroda specjalna jury ekumenicznego), Warszawa (Grand Prix, najlepszy aktor, najlepszy scenariusz, najlepszy operator), Łódź Cameraimage (Zlota Żaba dla operatora), Amerykańska Akademia Filmowa (oficjalna nominacja do Oscara w kategorii najlepszy film zagraniczny).

Köves jest przeciętnym żydowskim nastolatkiem, wiodącym, podobne jak inni życie w Budapeszcie w 1944 roku. Wkrótce po zabraniu ojca na przymusowe roboty, chłopiec zostaje schwytany i wywieziony do Oświęcimia a potem do Buchenwaldu. Köves nie buntuje się przeciw losowi, nie dziwi się, nie szuka wyjścia z sytuacji. Nawiązuje przejściowe znajomości; dorośli i dzieci, zrezygnowani i przestraszeni, oportuniści i cwaniacy pojawiają się i znikają w tłumie. On natomiast jest i obserwuje zdarzenia, aż do momentu, kiedy dzięki przypadkom i szczęśliwym zrządzeniom losu powraca do domu.

Film jest adaptacją powieści o tym samym tytule Imrego Kertésza, nagrodzonej w 2003 roku Literacką Nagrodą Nobla.


LALKA PORCELANOWA (tylko we Wrocławiu)
Węgry, 75 min. 2005

reżyseria: Péter Gardos
scenariusz: Péter Gardos
zdjęcia: Tibor Máthé
obsada: Lajos Bertók, Sándor Csányi, Judit Németh

Nagrody: Moskwa (specjalna nagroda rosyjskich krytyków), Leeuwarden (nagroda glowna).

Była sobie pewna zagroda, gdzieś na Węgrzech. Żyli tu ludzie sympatyczni, naiwni i wyrafinowani. Czasem przybywali tu obcy. Wtedy zaczynało się piekło. Ponieważ razem z obcymi przybywała śmierć i pustoszenie. I nienawiść, i zazdrość. W tej zagrodzie obcy powodują tylko kłopoty. Film powstał z krótkich historii pisarza węgierskiego Ervina Lazara.

DALLAS PASHAMENDE (tylko we Wrocławiu i Warszawie)Węgry, Niemcy, Austria 2004, 93 minuty

reżyseria: Róbert Pejó
scenariusz: Géza Csemer , Róbert Pejó
zdjęcia: Vivi Dragan Vasile
obsada: Zsolt Bogdán, Dorka Gryllus, Oszkár Nyári, Miklós B. Székely

Nagrody: Berlinale (specjalne wyróżnienie CICAE), Verona (specjalne wyróżnienie), Setubal Festroia (najlepsza aktorka), Aubagne (najlepszy aktor).

Radu Dima, cygan, który został nauczycielem, po dwunastu latach wraca do własnej wsi, Dallas. Osada zbudowana z baraków, leżąca obok wysypiska, bez wody i prądu. Ludzie, jako szare figury bez twarzy poruszają się po gigantycznym śmietniku, zbierając papier, szkło czy metal. Własność tu jest pojęciem nieznanym, nikt nie ma swego życia prywatnego. Wszyscy wiedzą o wszystkim, każdy się wtrąca w cudze sprawy. Po pogrzebie ojca, Radu chce wyjechać stąd jak najszybciej. Jednak nie może się wyminąć przed spotkaniem ze starymi znajomymi. Kiedy wplątuje się w sprawę kradzieży samochodu, zauważa, że termin jego wyjazdu się przesuwa. Z całej siły przywiązuje się do własnych ideałów, które stopniowo się rozpadają. Musi skonfrontować się z własną stłumioną osobowością oraz z losem mieszkańców wsi.


DZIELNICA (tylko we Wrocławiu)
Węgry, 2004, 90 minut

reżyseria: Áron Gauder
scenariusz: Viktor Nagy, László Jakab Orsós, Damage

Nagrody: Annecy (Grand Prix), Seul (nagroda glowna), KROK Kijów (najlepszy pelnometrazowy film animowany), Ottawa (najlepszy pelnometrazowy film animowany), Sitges (najlepszy film animowany).

W głębi budapesztańskiego getta grupka młodych, Cyganie, Węgrzy, Chińczyk i Arab postanowią wzbogacić się jak najszybciej, nie licząc się z ceną i warunkami przedsięwzięcia. Za pomocą genialnego pomysłu znajdą się w epoce prehistorycznej, gdzie udaje im się wydobyć ropę ze zwłoków zabitych mamutów. W taki sposób nagle pojawia się ropa na terytorium dzielnicy, wzbogacając chłopaków o bajeczne sumy, jednocześnie powodując wielkie zamieszanie w mechanizmach światowej gospodarki.

dodał/a: Piotr Kotkowski

źródło: independent.pl